Sıklıkla tutuk veya “donuk omuz” olarak anılan adezif kapsülit (yapışmış eklem kapsül iltihabı), erkeklerden çok kadınları etkiler ve tipik olarak 45 yaş üstü bireylerde teşhis edilir. Bir omzunda adezif kapsülit olan kişilerin diğer omzunda adezif kapsülit olma ihtimali %20-30 olarak hesaplanmıştır. Fizyoterapistler, adezif kapsüliti olan kişilere ağrılarına ve tutukluklarına hitap ederek ve mümkün olan en güvenli ve en etkili yol ile omuz hareketini geri kazandırarak yardımcı olurlar.
Fizyoterapistinizin genel amacı, hareketinizi geri kazandırmak, böylece günlük aktivitelerinizi gerçekleştirebilmenizdir. Değerlendirme işlemi durumunuzun evresini tanımlar tanımlamaz fizyoterapistiniz, özel gereksinimlerinize göre biçimlenmiş bir bireysel egzersiz programı oluşturacaktır. Evre 2 veya üstündeki kişiler için egzersiz en etkili yöntem olarak bulunmuştur. Tedaviniz şunları içerebilir:
Evre 1 (Donma süreci öncesi) ve Evre 2 (Donma Süreci)
Egzersiz ve Manuel Tedavi: Fizyoterapistiniz size mümkün oldukça fazla eklem hareket açıklığınızı korumanızda ve ağrınızın azalmasında yardımcı olacaktır. Fizyoterapistiniz omuz hareketinizi sürdürmeniz için eklem hareket açıklığı egzersizleri ve (el ile uygulanan) manuel tedavi tekniklerinin bir kombinasyonunu kullanabilir.
Modaliteler: Fizyoterapistiniz diğer tedavi şekillerinin öncesinde kaslarınızı rahatlatmak için sıcak ve soğuk tedaviler (modaliteler) kullanabilir.
Ev Egzersiz Programı: Fizyoterapistiniz size hareket kaybınızı azaltmaya yönelik tasarlanmış hafif bir ev egzersiz programı verecektir. Fizyoterapistiniz, bu evrede yoğun ve şiddetli germelerin omuz ağrınızı daha kötü hale getireceği konusunda sizi uyaracaktır.
Fizyoterapistiniz tedavi aktivitelerinizi ve yoğunluğunu belirtileriniz ile eşleştirecek ve sizi etkilenmiş kolunuzun uygun kullanımı konusunda sizi eğitecektir. Fizyoterapistiniz güvenli bir iyileşme prosedürünün takip edildiğinden emin olmak için tedavi sürecinizi dikkatlice izleyecektir.
Ağrı Kesici İlaç Kullanımı: Bazen korunumlu (konservatif) bakım, adezif kapsülit ağrısını azaltmaz. Bu durumda, fizyoterapistiniz sizi iltihap karşıtı ve ağrı kesici ilaç enjeksiyonuna yönlendirebilir. Araştırmalar göstermiştirki; bu enjeksiyonlar eklem hareket açıklığı için uzun dönem faydalar sağlamamasına ve problemin süresini kısaltmamasına rağmen ağrıyı kısa süreli azaltırlar.
Evre 3 (Donuk)
Evre 3 süresince tedavi, hareketin geri kazanılmasına odaklanır. Tedavi şunları içerebilir:
Germe Teknikleri: Fizyoterapistiniz daha fazla hareket ve esneklik elde etmek için daha şiddetli germe teknikleri gösterebilir.
Manuel Tedavi: Fizyoterapistiniz kaslarınınızı ve dokularınızı daha gevşek hale getirmek için manuel tedavinizi daha üst bir düzeye çıkarabilir.
Kuvvetlendirme Egzersizleri: Merkezi gövde kaslarınızın yanı sıra omuz bölgenizi hedef alan kuvvetlendirme egzersizlerine başlayabilirsiniz. Ev egzersiz programınız bu egzersizleri içerecek şekilde değişecektir.
Evre 4 (Çözülme)
Bu evrede fizyoterapistiniz “normal” omuz vücut mekaniklerini ve normal, her günkü ağrısız aktivitelerinizi geri kazanmanıza odaklanacaktır. Tedaviniz şunları içerebilir:
Germe Teknikleri: Bu evrede germe teknikleri önceki seviyelerde öğrendiklerinize benzer olacak ancak size özgü kısıtlı yön ve pozisyonlara odaklanacaktır.
Manuel Tedavi: Fizyoterapistiniz manuel tedaviyi sizin için problematik olan çok özel pozisyonlarda ve eklem açıklıklarında gerçekleştirecektir. Kısıtlılıklarınızın geri kalanını ortadan kaldırmaya odaklanılacaktır.
Kuvvet Eğitimi: Fizyoterapistiniz işinizi veya rekreasyonel aktivitelerinizi gerçekleştirebilmeniz için sahip olduğunuz herhangi bir kas kuvvetsizliği ile ilişkili özel kuvvetlendirme egzersizleri reçete edecektir.
İşe veya Spora Dönüş: Fizyoterapistiniz günlük ve rekreasyonel yaşamınız içerisinde gereksinim duyduğunuz hareketlere ve aktivitelere hitap edecektir.
Harun GENÇOSMANOĞLU 