Kronik Obstrüktif (Tıkayıcı) Akciğer Hastalığı (KOAH) ‘nda, akciğerinizin içerisindeki havayolları normal şekillerini ve esnekliklerini kaybeder ve iltihaplanabilir. Sonuç, havayollarının havayı akciğerin içine ve dışına taşımada daha az etkili olmasıdır.
Fizyoterapistiniz şunları içeren bir muayene gerçekleştirecektir:
- Sigara içme geçmişi, toksik (zehirli) kimyasallara veya toza maruziyeti içeren hikayenizi, tıbbi geçmişinizi ve solunum problemleriniz ile ilişkili hastaneye yatışlarınızı gözden geçirme
- İlaçlarınızı gözden geçirme
- Belirtilerinizi kötüleştiren ve rahatlatan şeyleri değerlendirme
- Doktorunuz tarafından gerçekleştirilmiş olan akciğer işlev testi sonuçlarını gözden geçirme
- Kollarınız, bacaklarınız ve gövdenize yönelik kas kuvvet testleri
- Egzersiz kapasitenizi ölçmeye yönelik yürüme testleri
- Dengeniz ve düşme riskiniz için testler
En az 4 haftalık egzersiz eğitimini içeren pulmoner (akciğer) rehabilitasyonun nefes darlığını, yaşam kalitesini ve KOAH ile başa çıkma stratejilerini geliştirdiği gösterilmiştir. Fizyoterapistiniz sağlık bakım ekibinizin önemli bir üyesi olarak hizmet edecek ve tedavi hedeflerinizi göz önüne alan bir program tasarlamak için sizinle yakın bir biçimde çalışacaktır. Fizyoterapistinizin genel hedefi, evde, işte ve toplum içerisinde görevlerinizi gerçekleştirmeye devam etmenizde size yardımcı olmaktır.
Fiziksel Anlamda Aktif Olma Kabiliyetinizi Geliştirir
Fizyoterapistiniz yürüme esnasında kullandığınız kaslarınızı ve kol kaslarınızı eğitecek özel egzersizler tasarlayacaktır; böylelikle aerobik (solunum) kapasitenizi artırabilir ve nefes darlığınızı azaltabilirsiniz. Kalp-damar dayanıklılığınızı geliştirmek için yürüyüş bandı veya üzerindeyken geriye yaslanılabilen bisiklet gibi bir ekipman da kullanabilirsiniz.
Araştırmalar, kuvvet eğitiminin orta-şiddetli seviyede KOAH’a sahip kişilerde kas kütlesini ve genel kuvveti artırdığını göstermiştir. Fizyoterapistiniz dirençli lastik bantlar, ağırlıklar ve ağırlıklı sağlık toplarını kullanarak kol ve bacak kaslarınıza yönelik kuvvetlendirme egzersizleri tasarlayacaktır.
Aktivite Sırasındaki Soluk Alışverişinizi Geliştirir
KOAH’a sahip kişiler sıklıkla nefes darlığına ve azalmış “inspiratuvar kas” kuvvetine (soluk alırken kullamdığınız kaslar) sahiptirler. Fizyoterapistiniz, nefes darlığını azalttığı ve egzersiz kapasitesini artırdığı gösterilmiş olan inspiratuvar kas eğitimi ile size yardımcı olabilir. Fizyoterapistiniz, soluk alışverişinizi daha verimli gerçekleştirmenize ve fiziksel aktiviteleriniz sırasında nefes darlığınızı azaltmaya yardımcı büzük dudak solunumunu ve diyafram solunumunu size öğretebilir.
Dengenizi Geliştirir
KOAH’a sahip bireylerde fonksiyon ve hareket kabiliyetinde meydana gelen azalma denge problemlerine ve düşme risklerine yol açabilir. Oksijen takviyesi gereksinimi olan kişilerin daha fazla düşme riski vardır. Denge testleri düşme riskinizin olduğuna işaret ederse fizyoterapistiniz dengenizi geliştirmeye yönelik ve ayaklarınız üzerinde daha sağlam hissetmenize yardımcı egzersizler tasarlayarak size yardımcı olabilir.
Harun GENÇOSMANOĞLU 