Obezite ve Fizyoterapi

Fizyoterapistler obez olan bireylerin fiziksel olarak daha aktif ve fit olmaları için onlara ağrısız ve eğlenceli yollarla egzersiz yapmayı öğreterek yardımcı olabilirler. Doğru egzersiz çok önemlidir; çünkü kalori yakımına, yağlardan kurtulmaya, kas dokusunu ve eklemlerinizi korumaya yardımcıdır. Eğlenceli bir egzersiz rutinine başladığınızda bu sizin diyetinizde daha iyi tercihler yapmanıza da yardımcı olacaktır.

Fizyoterapistiniz sizinle gereksinimlerinize hitap eden, evde yapabileceğiniz egzersizleri de içeren, size özgü bir tedavi programı tasarlamağa çalışacaktır. Aerobik egzersiz ve kuvvetlendirme egzersiz eğitimi muhtemelen tedavi programınızda yer alacaktır; çünkü her ikisi de kilo kaybı ve kontrolüne yardımcıdır. Fizyoterapistler her yaştan ve kabiliyetten insan için güvenli ve etkili fiziksel aktivite programları oluşturma üzerine eğitimlidirler.

Fizyoterapistler ayrıca, bireylerin sağlıklı olmayan davranışlarının altta yatan nedenlerine hitap ederek onlara yardımcı olabilirler. Fizyoterapistler sağlıklı alışkanlıkların geliştirilmesine, bireysel hedefler oluşturulmasına ve programa uyulmasına engel olan her türlü bariyeri belirleme üzerine eğitimlidirler.

Fizyoterapistiniz size şu şekilde yardımcı olabilir:

  • Ağrınızı azaltarak: Fizyoterapistiniz en düşük ağrı miktarı ile aktivitelerinizi güvenle gerçekleştirebilmenize yardımcı kişisel bir egzersiz programı tasarlayacaktır. Hemen kalkıp hareket etmen ağrının azalmasına yardımcı olabilir.
  • Kalp ve damar sağlığınızı geliştirerek: Fizyoterapistiniz vücut metabolizmanızı yükseltmeye ve daha fazla kalori yakmaya yönelik size özel bir “kalp sağlığı” aerobik egzersiz programı tasarlayacaktır. Fizyoterapistler yeti kaybı olan erişkinler ve çocuklar dahil herkesin kendi rahat oldukları seviyelerde gerçekleştirebilecekleri eğlenceli aerobik aktiviteleri bulabilirler.
  • Kuvvetinizi geliştirerek: Fizyoterapistiniz size sahip olduğunuz her hangi bir kas kuvetsizliğine veya genel kas kuvvetinize hitap eden egzersizler öğretecektir. Kas kuvvetini artırmak kalori yakımına, günlük aktivitelerinizi daha kolay yapabilmenize ve eklem ağrılarınızın azalmasına yardımcı olabilir. Egzersiz bantları ile gerçekleştirilen ağırlıklı egzersiz eğitiminin hafif ve düşük etkili formları eklem streslerinden kaçınmanıza yardımcı olabilir.
  • Hareketinizi geliştirerek: Fizyoterapistiniz sert eklemlerinizin normal hareketini geri kazanmasına yardımcı özel aktiviteler ve tedaviler seçecektir. Bu, sizin için fizyoterapist tarafından gerçekleştirilen “pasif” hareketler ile başlayıp kendi başınıza yapacağınız aktif egzersizlere ilerleyebilir.
  • Esnekliğinizi ve duruşunuzu geliştirerek: Fizyoterapistiniz büyük kaslarınızın hangilerinin gergin/kısa olduğuna karar verecek ve bu kasları nazik biçimde nasıl gereceğinizi size öğretecektir. Fizyoterapistiniz ayrıca duruşunuzu değerlendirecek ve size doğru duruşu sürdürebilme kabiliyetinizi geliştirmeye yönelik egzersizler öğretecektir. Doğru duruş zor aktiviteleri daha kolay ve daha az ağrılı yapabilir ve hatta solunumunuzu geliştirebilir.
  • Aktivite seviyelerinizi yükselterek: Fizyoterapistiniz aktivite hedeflerinizi sizinle müzakere edecek ve bireysel gereksinimlerinize ve hedeflerinize hitap edecek bir egzersiz programı tasarlayacaktır. Fizyoterapistiniz hedeflerinize mümkün olan en güvenli, en hızlı ve en etkili yol ile ulaşmanızda size yardımcı olacaktır.

Bel Ağrısı ve Fizyoterapi

Fizyoterapistiniz, çoğu durumda pahalı ameliyatlar veya ilaç yan etkileri olmaksızın, hareket kabiliyetinizi geliştirmenize veya yeniden kazanmanıza ve bel ağrınızın azalmasına yardımcı olabilir.

Şuan bel ağrınız varsa:

  • Aktif kalın ve mümkün oldukça normal yaşamınıza devam edin. (Bir günden fazla yatak istirahati toparlanmanızı yavaşlatabilir.)
  • Ağrınız birkaç günden fazla devam ediyorsa veya daha kötü oluyorsa, fizyoterapistinize görünmek için randevu alın.

Tüm bel ağrıları aynı değildir; bu yüzden tedaviniz size özgü belirtilerinize ve durumunuza göre biçimlenmelidir. Muayeneniz tamamlanır tamamlanmaz fizyoterapistiniz sonuçları değerlendirecek size özgü bel probleminize neden olan etkenleri belirleyecek ve size özgü bel probleminiz için bireysel bir tedavi planı tasarlayacaktır. Tedaviniz şunları içerebilir:

  • Eklem ve yumuşak doku hareket kabiliyetini geliştirmeye yönelik manuel tedavi (Omurga manipülasyonu dahil)
  • Özel Kuvvetlendirme ve Esneklik Egzersizleri
  • Belinize nasıl daha iyi bakabileceğiniz konusunda eğitim
  • Doğru yük kaldırma, eğilme ve oturma, ev ve işteki işlerinizi gerçekleştirme ve doğru uyuma pozisyonları konusunda eğitim
  • Rijit veya kinezyolojik bantlama
  • Genel sağlığınızı geliştirmeye yönelik güvenli ve etkili bir fiziksel aktivite programı oluşturma yardımı
  • Ağrınızı dindirmeye yardımcı sıcak veya soğuk tedavilerinin veya elektrik tedavisinin kullanımı

İnme (Felç) ve Fizyoterapi

Fizyoterapistler, inme rehabilitasyonu ekibinin önemli bir parçasıdır. Rehabilitasyon inme sonrası hemen başlar; fizyoterapistinizin asıl amacı evdeki, işteki ve toplum içerisindeki aktivitelerinize geri dönebilmenizdir.

Fizyoterapistinizin sizi inceleyip değerlendirdikten sonra, mümkün olan en yüksek yaşam kalitesine erişebilmenize yardımcı olmak için bireysel bir plan geliştirecektir. Bu plan, ağrısız hareket kabiliyetinize ve inme sonrası meydana gelebilecek problemleri önleme yolları üzerine odaklanacaktır.

Öncelikle, fizyoterapistiniz size yataktan sandalyeye güvenli şekilde nasıl geçeceğinizi ve yatak içerisinde egzersizlerinizi nasıl gerçekleştireceğinizi öğretecektir. Siz daha fazla hareket edebilir oldukça fizyoterapistiniz size kuvvetlendirme egzersizleri ve fonksiyonel aktiviteler öğretecektir.

Daha sonra, fizyoterapistiniz,

  • Dengenizi ve yürüyüşünüzü geliştirmenizde yardımcı olacaktır.
  • Gerekirse, bir tekerlekli sandalyeyi size uygun hale getirecektir.
  • Ailenize ve bakım verenlerinize eğitim sağlayacaktır.
  • İnme hareket etme, yürüme veya dengenizi koruma kabiliyetinizi etkilediğinde sizi hareket edebilir halde tutabilen cihazların nasıl kullanılacağı konusunda sizi eğitecektir: Ortezler, protezler, değnekler, yürüteçler, tekerlekli sandalyeler ve hatta robotlar.

İnme tedavisi çeşitlilik gösterir. Özel tedaviniz fizyoterapistinizin değerlendirme sonuçlarına ve inme geçirmeniz üzerinden ne kadar zaman geçtiğine bağlı olarak oluşacaktır. İnme sonrası toparlanma, inmenin yeri ve boyutuna, ne kadar erken bakım aldığınıza ve diğer sağlık durumlarınıza bağlıdır. Fizyoterapistiniz özel yaşam aktivitelerinize katılımınıza imkan tanıyan fonksiyonel becerilerinizi geri kazandırmada size yardımcı olacaktır.

Üst gövdenizi nasıl kullanacağınızı, nasıl yürüyeceğinizi ve günlük aktivitelerinizi nasıl gerçekleştireceğinizi yeniden öğreneceksiniz.

Fizyoterapistiniz, çeşitli tedavilerden seçerek her gün yapmanız gereken aktivitelere dayanan bir egzersiz ve kuvvetlendirme programı tasarlayacaktır. Fizyoterapist araştırmacılar bu tekniklerin çoğunun inovasyonunda öncüdürler:

  • Kısıtlayıcı Zorunlu Hareket Tedavisi: İnmeden etkilenen kolun kuvvetlendirilmesinde kullanılır. Fizyoterapistiniz, kuvvetli kolunuza parmaksız bir eldiven veya askı uygulayacaktır; böylelikle hep bu kolunuzu kullanmaktan sizi alıkoyacaktır. Bu kısıtlama, kuvvetinizi ve kontrolünüzü oluşturmaya yardımcı günlük aktivitelerinizi gerçekleştirmede sizi inme tarafından etkilenmiş olan kolunuzu veya elinizi kullanmaya zorlar. Kısıtlayıcı Zorunlu Hareket Tedavisinin başarılı olması için günde birkaç saat, haftada birkaç gün uygulanması gerekir.
  • Fonksiyonel Elektriksel Uyarım: Bu tedavi, kaslarınız çok zayıf ise onları hareket ettirmeye yardımcıdır. Örneğin, fizyoterapistiniz ağrılı veya tutuk omzu tedavi etmede fonksiyonel elektriksel uyarımı kullanabilir.
  • Hareketi Hayal Etme ve Zihinsel Pratik: Bu araçlar kolları, elleri, ayakları ve bacakları kuvvetlendirmede kullanılabilir. Fizyoterapistiniz ile çalışırken hareketi gerçekleştirmeksizin o hareketi hayal edeceksiniz, ki bu hareketi kontrol eden beyin bölümünüzü uyaracaktır.
  • Pozisyonlama: Doğru pozisyonlama, inmeden kaynaklanan kas ağrısını, spazmları, yavaşlığı veya sertliği azaltmaya yardımcıdır. Fizyoterapistiniz size oturma pozisyonundan ayakta durmaya güvenli şekilde nasıl geçeceğinizi ve otururken veya uzanırken kama yastıkları, askıları ve diğer yardımcıları kullanarak kendinizi nasıl destekleyeceğinizi öğretecektir.
  • Sanal Gerçeklik ve Etkileşimli Video Oyunları: Gerçek hayattakine benzer deneyimler sağlamak için kullanılabilir. Bir klavye ve fare, özel bağlantılı bir eldiven veya bedeniniz üzerine yerleştirilecek sensörler kullanılarak günlük aktivitelerinizi fizyoterapistinizin beyniniz ile sinir bağlantılarınızı yeniden “bağlamasıyla” gerçekleştirebilirsiniz. Fizyoterapistiniz bu aktivitelere evde nasıl devam edeceğinizi size öğretebilir.
  • Kısmi Vücut Ağırlığı Desteği: Yürürken, genellikle koşu bandı üzerinde, size destek olarak kullanılır. Fizyoterapistiniz, duruşunuz, kuvvetiniz, dengeniz ve koordinasyonunuz geliştikçe destek miktarını git gide azaltacaktır.
  • Biofeedback (Geri Bildirim): Bu tedavi, kaslarınızın nasıl çalıştığının ve onlar üzerinde nasıl daha iyi bir kontrol sağlayabileceğinizin bilincinde olmanıza yardımcı olur. Fizyoterapistiniz, kas etkinliğinizin ölçümünü gerçeleştirmek için, ki bu bir ekranda görülecek, derinize elektrotlar yapıştıracaktır. Fizyoterapistiniz, bu okunan verileri anlamanız ve değiştirmeniz için sizinle çalışacaktır.

Gereksinimleriniz zamanla değişecektir ve fizyoterapistiniz toparlanmanıza yardımcı olması için su içi tedavi, robotik tedavi veya destek cihazlarının kullanımını göz önünde bulundurabilir. Kurum içi rehabilitasyon tamamlandıktan sonra bile, fizyoterapistiniz gerektikçe toparlanma sürecinizi değerlendirmek, egzersiz programınızı güncellemek, daha sonra oluşabilecek problemleri önlemeye yardımcı olmak ve mümkün olan en sağlıklı yaşam tarzına teşvik etmek için sizi görmeye devam edecektir.

Brakiyal Pleksus (Kol Sinir Ağı) Yaralanması ve Fizyoterapi

Brakiyal pleksus omuzdaki ve kolun altındaki sinirlerin oluşturduğu bir ağdır. Ağ, omurilikten omuz, kol, el ve parmaklara uyarı taşıyan sinirlerden oluşur. Bu uyarılar, beyin, omurilik, kol ve el arasında bilgi ulaşımını sağlarlar ve hareket ve hissetme (duyu) için gereklidirler. Brakiyal pleksus ağının üst parçasındaki sinirler hasar alırsa yaralanma Erb (ya da Erb-Duchenne) Palsi adını alır. Brakiyal pleksus ağının alt parçasındaki sinirler hasar alırsa yaralanma Klumpke (ya da Dejerine-Klumpke) Palsi adını alır. Bazı örneklerde, tüm sinirler hasar almış olabilir; bu durum “global” palsi ile sonuçlanır.

Brakiyal pleksus yaralanmaları kolda orta veya şiddetli, kısa veya uzun süreli olabilen hareket ve duyu güçlükleri ile sonuçlanır. Brakiyal pleksus yaralanması her 1000 yeni doğanın yaklaşık 1,5’inde ortaya çıkar; yaralanma oranı küçük (yaklaşık 2,7 kg’nin altında) yeni doğanlarda daha düşüktür ve yeni doğanın ağırlığı arttıkça artar,özellikle yaklaşık 4 kg ve üzeri ağırlıkta doğanlarda.

Bir fizyoterapist, brakiyal pleksus yaralanması tanısı almış herhangi bir çocuk için ailenin önemli bir tedavi partneridir. Fizyoterapi tanı veya cerrahi sonrası ve eklem hareket kaybı veya kas kısalıkları gelişmeden önce mümkün olan en kısa sürede başlamalıdır.

Fizyoterapistler;

  • Kas kuvvetsizliğini belirleyecek ve her bir çocuk ile kas esnekliğini ve kuvvetini korumak için çalışacaktır.
  • Kas ve eklem kontraktürlerini (kısalıklarını) ve şekil bozukluklarını azaltmaya veya önlemeye yardımcı olacaktır.
  • Hareketi ve fonksiyonu destekleyecektir.

Cerrahi gerekli görülmese bile, sinirler hasar sonrası yeniden olgunlaşır veya toparlarken fizyoterapinin haftalarca ve aylarca devam etmesine gereksinim duyulur. Erb Palsi’li çocuklar genellikle 6 aylık olana kadar toparlayacaktır; ancak diğer palsiler daha uzun tedaviye gereksinim duyar. Her tedavi planı aile merkezli bakım yaklaşımını kullanmakla birlikte çocuğun gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlanır.

Değerlendirme: Çocuğunuzun fizyoterapisti detaylı bir doğum ve gelişim hikayesini içeren bir değerlendirme gerçekleştirecektir. Çocuğunuzun fizyoterapisti, ellerini bir araya getirmek, bir oyuncağı kavramak ya da destek alırken veya emeklerken kullanmak gibi kol fonksiyonu hakkında karar vermeye özgü testler gerçekleştirecektir. Fizyoterapist bazı ya da tüm hislerin kaybedilip kaybedilmediği konusunda karar vermek için kol duyusunu test edecek, çocuk ağrıyı hissetmediği zaman çocuğu yaralanmalardan korumak konusunda aileyi eğitecektir. Fizyoterapistler, bir takım yaklaşımı ile çocuğun gereksinimlerine hitap etmenin önemini bilir, tüm sağlık bakım değerlendirmelerini gözden geçirir ve gerekirse çocuğu ileri değerlendirmeye gönderir.

Tedavi: Fizyoterapistler, brakiyal pleksus yaralanması olan çocuklar ile eklem kontraktürlerini (kısalmaları) önlemek veya azaltmak, kas kuvvetini korumak veya artırmak, oyuncakları veya aktiviteleri hareketi ve oyunu teşvik etmesi için adapte etmek ve ilk olarak aile içi sonrasında toplum içi katılımı artırmak için günlük aktiviteleri artırmak üzere çalışır. Tedaviniz şunları içerebilir:

  • Çocuğu tutma, taşıma ve onunla oynama konusunda eğitim: Fizyoterapistiniz, pozisyonlama önerileri verecektir. Pozisyonlama sayesinde bebek tutulurken veya taşınırken kolu asılı kalmayacaktır. Fizyoterapist, kolu yaralamaksızın oyun için bebeği sırtta veya kucakta pozisyonlama fikirleri sunacaktır.
  • Yaralanmaların önlenmesi: Fizyoterapistiniz, koldaki duyu kısıtlı ise bebek ağrıyı algılayamayacağı için bebek ağlamadan meydana gelebilecek muhtemel yaralanmaları açıklayacaktır.
  • Pasif ve aktif germe: Fizyoterapistiniz size ve çocuğunuza eklem esnekliğini (hareket açıklığını) artırmaya ve koldaki kontraktürleri (kısalmaları) önlemeye veya geciktirmeye yönelik hafif germeleri uygulayabilme konusunda yardımcı olacaktır.
  • Kuvveti artırmak: Fizyoterapistiniz size ve çocuğunuza kol kuvvetini korumaya ve artırmaya yönelik egzersizler ve oyun aktiviteleri öğretecektir. Fizyoterapistiniz, bebeği çok sıkı çalıştırmadan kuvveti teşvik edecek oyunlar ve eğlenceler belirleyecektir. Çocuğunuz büyür ve gelişirken, fizyoterapistiniz kolu ve eli kuvvetlendirmeye devam edecek yeni oyunlar ve aktiviteler belirleyecektir.
  • Modalitelerin kullanımı: Fizyoterapistiniz, kas fonksiyonunu ve hareketi geliştirmeye yönelik çeşitli girişim teknikleri (modaliteler) kullanabilir. Elektrik uyarısı, hafifçe kasın sinir sinyallerini simüle etmek ve kas dokusunu fonksiyonel tutmak için uygulanabilir. Kas kasılmasını kolaylaştırmak için özel kas alanları üzerine esnek bant uygulanabilir. Etkilenmiş kolun kullanımını teşvik etmek için etkilenmemiş kola Kısıtlayıcı Zorunlu Hareket Tedavisi uygulanabilir. Etkilenmiş kolun tekrarlı egzersiz eğitimi, parmak boyama, kule yapma veya küçük yemek dilimlerini almak ve yemek gibi yaşa uygun aktiviteleri kullanarak teşvik edilir. Fizyoterapistiniz, çocuğunuz için en iyi tedavi yöntemlerini tavsiye etmek üzere diğer sağlık uzmanları ile istişare halinde olacaktır.
  • Gelişimsel becerilerin güçlendirilmesi: Fizyoterapistiniz çocuğunuzun yaralanmış kol üzerine ağırlığını vermesi, kolun desteği ile dik oturma ve emekleme gibi ileri motor becerileri öğrenmesine yardımcı olacaktır. Fizyoterapistiniz, çocuğunuzun gereksinimlerine uygun bireysel bir bakım planı sağlayacaktır.
  • Fiziksel uygunluğu geliştirmek: Fizyoterapistiniz çocukluk çağı boyunca sağlıklı olmayı teşvik edecek egzersizlerin, diyetin ve toplumsal katılım faaliyetlerinin belirlenmesinde size yardımcı olabilir. Fizyoterapistiniz, çocuğunuzun aile yaşamına ve topluma tam olarak katılımına yönelik gerekli olabilecek adaptasyonlara karar vermek için sizinle ve çocuğunuzla çalışacaktır.

Fizyoterapi evde veya hastane, toplum merkezi, okul veya ayaktan hasta fizyoterapi kliniği gibi başka yerlerde de sağlanabilir. Brakiyal pleksus yaralanmasının şiddetine bağlı olarak, çocuğun gereksinimleri çocuk büyürken devam edebilir veya fazlasıyla çeşitlilik gösterebilir. Fizyoterapistiniz, tedavi öncelikleri değişirse çocuğunuzun tüm gereksinimlerine hitap etmek amacıyla iş ve uğraşı terapisti ve uzman tıp hekimi gibi diğer sağlık bakım uzmanları ile çalışacaktır.

Donuk Omuz ve Fizyoterapi

Sıklıkla tutuk veya “donuk omuz” olarak anılan adezif kapsülit (yapışmış eklem kapsül iltihabı), erkeklerden çok kadınları etkiler ve tipik olarak 45 yaş üstü bireylerde teşhis edilir. Bir omzunda adezif kapsülit olan kişilerin diğer omzunda adezif kapsülit olma ihtimali %20-30 olarak hesaplanmıştır. Fizyoterapistler, adezif kapsüliti olan kişilere ağrılarına ve tutukluklarına hitap ederek ve mümkün olan en güvenli ve en etkili yol ile omuz hareketini geri kazandırarak yardımcı olurlar.

Fizyoterapistinizin genel amacı, hareketinizi geri kazandırmak, böylece günlük aktivitelerinizi gerçekleştirebilmenizdir. Değerlendirme işlemi durumunuzun evresini tanımlar tanımlamaz fizyoterapistiniz, özel gereksinimlerinize göre biçimlenmiş bir bireysel egzersiz programı oluşturacaktır. Evre 2 veya üstündeki kişiler için egzersiz en etkili yöntem olarak bulunmuştur. Tedaviniz şunları içerebilir:

Evre 1 (Donma süreci öncesi) ve Evre 2 (Donma Süreci)

Egzersiz ve Manuel Tedavi: Fizyoterapistiniz size mümkün oldukça fazla eklem hareket açıklığınızı korumanızda ve ağrınızın azalmasında yardımcı olacaktır. Fizyoterapistiniz omuz hareketinizi sürdürmeniz için eklem hareket açıklığı egzersizleri ve (el ile uygulanan) manuel tedavi tekniklerinin bir kombinasyonunu kullanabilir.

Modaliteler: Fizyoterapistiniz diğer tedavi şekillerinin öncesinde kaslarınızı rahatlatmak için sıcak ve soğuk tedaviler (modaliteler) kullanabilir.

Ev Egzersiz Programı: Fizyoterapistiniz size hareket kaybınızı azaltmaya yönelik tasarlanmış hafif bir ev egzersiz programı verecektir. Fizyoterapistiniz, bu evrede yoğun ve şiddetli germelerin omuz ağrınızı daha kötü hale getireceği konusunda sizi uyaracaktır.

Fizyoterapistiniz tedavi aktivitelerinizi ve yoğunluğunu belirtileriniz ile eşleştirecek ve sizi etkilenmiş kolunuzun uygun kullanımı konusunda sizi eğitecektir. Fizyoterapistiniz güvenli bir iyileşme prosedürünün takip edildiğinden emin olmak için tedavi sürecinizi dikkatlice izleyecektir.

Ağrı Kesici İlaç Kullanımı: Bazen korunumlu (konservatif) bakım, adezif kapsülit ağrısını azaltmaz. Bu durumda, fizyoterapistiniz sizi iltihap karşıtı ve ağrı kesici ilaç enjeksiyonuna yönlendirebilir. Araştırmalar göstermiştirki; bu enjeksiyonlar eklem hareket açıklığı için uzun dönem faydalar sağlamamasına ve problemin süresini kısaltmamasına rağmen ağrıyı kısa süreli azaltırlar.

Evre 3 (Donuk)

Evre 3 süresince tedavi, hareketin geri kazanılmasına odaklanır. Tedavi şunları içerebilir:

Germe Teknikleri: Fizyoterapistiniz daha fazla hareket ve esneklik elde etmek için daha şiddetli germe teknikleri gösterebilir.

Manuel Tedavi: Fizyoterapistiniz kaslarınınızı ve dokularınızı daha gevşek hale getirmek için manuel tedavinizi daha üst bir düzeye çıkarabilir.

Kuvvetlendirme Egzersizleri: Merkezi gövde kaslarınızın yanı sıra omuz bölgenizi hedef alan kuvvetlendirme egzersizlerine başlayabilirsiniz. Ev egzersiz programınız bu egzersizleri içerecek şekilde değişecektir.

Evre 4 (Çözülme)

Bu evrede fizyoterapistiniz “normal” omuz vücut mekaniklerini ve normal, her günkü ağrısız aktivitelerinizi geri kazanmanıza odaklanacaktır. Tedaviniz şunları içerebilir:

Germe Teknikleri: Bu evrede germe teknikleri önceki seviyelerde öğrendiklerinize benzer olacak ancak size özgü kısıtlı yön ve pozisyonlara odaklanacaktır.

Manuel Tedavi: Fizyoterapistiniz manuel tedaviyi sizin için problematik olan çok özel pozisyonlarda ve eklem açıklıklarında gerçekleştirecektir. Kısıtlılıklarınızın geri kalanını ortadan kaldırmaya odaklanılacaktır.

Kuvvet Eğitimi: Fizyoterapistiniz işinizi veya rekreasyonel aktivitelerinizi gerçekleştirebilmeniz için sahip olduğunuz herhangi bir kas kuvvetsizliği ile ilişkili özel kuvvetlendirme egzersizleri reçete edecektir.

İşe veya Spora Dönüş: Fizyoterapistiniz günlük ve rekreasyonel yaşamınız içerisinde gereksinim duyduğunuz hareketlere ve aktivitelere hitap edecektir.

Omuz Sıkışma Sendromu ve Fizyoterapi


Omuz sıkışma sendromu, omuzdaki rotator cuff tendonlarının (kas kirişlerinin) ağrı ve hareket problemlerine neden olan kronik (uzun süreli) ve tekrarlı baskı altında kalması ya da “sıkışması” sonucu meydana gelir. Ayrıca bir omuz yaralanmasından da kaynaklanabilir. İşçiler veya tekrarlı şekilde kollarını baş üstü seviyeye kaldıran sporcular (Ör; halterciler ve beyzbol top atıcıları) gibi tekrarlı ve baş üstü kol hareketleri gerçekleştiren kişiler, omuz sıkışması gelişiminde en çok risk altında olanlardır. Kötü duruş şekli (postür) de bu durumun gelişmesine katkıda bulunabilir. Tedavi edilmezse, omuz kas yırtığı/rotator cuff yırtığı gibi daha ciddi durumlara yol açabilir. Fizyoterapistler omuz sıkışması olan bireylerde ağrının azaltılmasına ve omuz hareketinin ve kuvvetinin artırılmasına yardımcı olabilirler.

Meydana gelir gelmez omuz sıkışmasına yönelik uygun bir tedavi almak önemlidir. Omuzdaki dokuların sıkışması, bursa (doku yastıkçığı) rahatsızlığı ve rotator cuff tendon iltihapları veya yırtıklarını içeren ikincil durumlara yol açabilir.

Fizyoterapi, omuz sıkışma sendromunu tedavi etmede çok başarılı olabilir. Fizyoterapistiniz durumunuza ve hedeflerinize özel bir tedavi planı oluşturmak için sizinle çalışacaktır. Bireysel tedavi programınız aşağıdaki içerebilir:

Ağrı Yönetimi: Fizyoterapistiniz, sıkışma baskısını azaltmak için doğru olmayan duruşunuzu düzeltmenin yanı sıra ağrılı hareketleri belirlemenize ve onlardan kaçınmanıza yardımcı olabilir. İyontoforez ve ultrason gibi tedavi edici modaliteler uygulanabilir. Ayrıca, buz, ağrıyı azaltmak için yardımcı olabilir.

Manuel Tedavi: Fizyoterapistiniz, tendonları ve bursayı sıkışmadan sakınmak amacıyla omzunuzun uygun şekilde hareket etmesine yönelik nazik eklem hareketleri, yumuşak doku masajı ve omuz germeleri gibi elle uygulanan (manuel) teknikler kullanabilir.

Eklem Hareket Açıklığı Egzersizleri: Omzunuzun ve kürek kemiğinizin uygun şekilde hareket etmesine yardımcı egzersizler ve germeler öğreneceksiniz, böylelikle ağrısız bir şekilde bir yerlere uzanmayı ve bir şeyleri kaldırmayı geri kazanacaksınız.

Kuvvetlendirme Egzersizleri: Fizyoterapistiniz özel durumunuzu göz önüne alarak hangi kuvvetlendirme egzersizinin sizin için uygun olduğuna karar verecektir. Omuz sıkışma sendromunda sıklıkla, omzu çevreleyen (rotator cuff) kasların kuvvetsizliğinden dolayı pazı kemiğinin başı öne ve yukarı kayma eğilimindedir. Omuz çevresi (rotator cuff) kaslarının ve kürek kemiği kaslarının kuvvetlendirilmesi, sıkışmayı rahatlatmak için pazı kemiğinin başını aşağı ve arkaya pozisyonlar. Ayrıca, kuvvetsiz kaslarınızı kuvvetlendirmeye yönelik dirençli egzersizler yapabilirsiniz. Fizyoterapinizi tamamladıktan sonra kuvvetlenmenizi uzun süre devam ettirmek için bir ev egzersizi programı alacaksınız.

Hasta Eğitimi: Doğru duruşu/postürü öğrenmek, rehabilitasyonun önemli bir parçasıdır. Örneğin, bir bilgisayar üzerinde çalışırken omuzlarınızın öne yuvarlandığı durumda, omuzun önündeki tendonlar sıkışabilir. Fizyoterapistiniz duruşunuzu geliştirmenize yardımcı olmak için sizinle çalışacaktır ve çalışma alanınız ve alışkanlıklarınızda düzenlemeler önerebilir.

Fonksiyonel Egzersiz Eğitimi: Belirtileriniz azaldıkça fizyoterapistiniz doğru omuz mekaniklerini kullanarak bir nesneyi rafa kaldırma veya top atma gibi bir dolu fonksiyonu nasıl doğru şekilde gerçekleştireceğinizi size öğretecektir. Bu eğitim, işte, evde ve spor esnasında ağrısız fonksiyonu geri kazanmanızda size yardımcı olacaktır.

Kadın Sporcu Üçlüsü ve Fizyoterapi


Kadın Sporcu Üçlüsü, bir kadın sporcunun enerji seviyeleri, kemik mineral yoğunluğu (BMD) ve menstrual (adet) işlevi arasında, bir dizi sağlık sorununa yol açabilen dengesiz bir ilişkiyi içeren bir sendromdur. Kadın Sporcu Üçlüsü gelişiminin erken evrelerinde olumsuz etkilere ve kadınların yaşına bağlı olarak sağlık ve iyi olma durumunun tamamı üzerinde uzun dönem etkilere sahiptir.

Fizyoterapistler Kadın Sporcu Üçlüsü’nün bulgu ve belirtilerini belirlemek ve uygun ve gerekli olduğunda multidisipliner bakıma öncülük etmek için eğitilirler. Fizyoterapistler ayrıca egzersiz reçetesindeki, Üçlüden doğabilen çıkarımları/imaları anlamak için eğitilirler. Örneğin, düşük BMD kaynaklı bir stres kırığına sahip bir sporcunun zıplama ve koşu aktivitelerini gerçekleştirmesi tavsiye edilemez. Bir sporcunun belirtilerine kesin karar verilir verilmez, fizyoterapisti güvenli ve ilerleyici bir aktivite seviyesine teşvik eden kişiselleştirilmiş bir aktiviteye geri dönüş programı tasarlayabilecektir. Fizyoterapistler, Kadın Sporcu Üçlüsü konusunda sporcuları ve ailelerini eğitmek, bu durumu ortadan kaldırmak ve önlemek amacıyla sporcular ile çalışmak ve sporculara güvenli ve optimal performans seviyelerine geri dönmede rehberlik etmek için eğitilirler. Bir çok vakada, kadın sporcunun genel sağlığına yönelik ilgi ve bakım, okulda ve sporcular içerisinde performansı ve hatta benlik saygısını geliştirebilir. Çoğu sporcu, güçlü bir desteğe ve sürdürülebilir sağlık için bir plana sahip olma hissini elinde tuttuklarında hedefleri başarmak için daha fazla özgüvene sahip, daha güçlü ve daha iyi hazırlandıklarını bildirirler.

Torasik Çıkış Sendromu ve Fizyoterapi

Torasik (memeli canlılarda boyun ile karın arasındaki vücüt parçasına ait) Çıkış Sendromu (TOS) , üst ekstremitenin/uzuvların potansiyel ağrılı ve özür durumu oluşturan durumudur. İlk kaburganın hemen üstü ve köprücük/yaka kemiğinin altındaki bir boşluk olan torasik çıkıştaki yapılara olan baskı kaynaklıdır. TOS tanısı alır almaz, fizyoterapistiniz sizinle rahatsızlığınıza azaltmada ve günlük aktiviteleri gerçekleştirmek için kabiliyetinizi geliştirmede yardımcı olmak için bir tedavi planı geliştirecektir. Bu durum üzerine (yapılan) çoğu araştırma, belirtilerinizi rahatlatmaya ve işlevi geliştirmeye yardımcı olmak için fizyoterapi içeren bir tedavi planı tavsiye etmektedir.
Fizyoterapi tedavileri şunları içerebilir:

  1. Manuel Tedavi: Manuel (el ile) tedavi ağrı, uyuşma/karıncalanma gibi belirtileri azaltmaya yardımcı olmak amacıyla kolun sinirlerini manipule ya da mobilize etmek (hareketlendirmek) için uygulanabilir. Ayrıca fizyoterapistiniz birinci kaburganızı ve/veya köprücük kemiğinizi yumuşak ve nazik bir biçimde hareket ettirme girişiminde bulunabilir.
  2. Kuvvetlendirilme Egzersizleri: Fizyoterapistiniz size etkilenmiş alandaki hareketi ve kuvveti geliştirmek için kas kuvvetlendirme egzersizleri öğretecektir.
  3. Germe Egzersizleri: Fizyoterapistiniz size etkilenmiş alandaki hareketi geliştirmek için germe egzersizleri öğretecektir.
  4. Eğitim: Fizyoterapistiniz size günlük işlevsel aktivitelerinizi gerçekleştirirken belirtilerinizi en düşük seviyeye getirmeye yardımcı olabilen stratejiler öğretecektir.
  5. Bantlama: Duruşunuzu düzeltmeye ve/veya ilgili kas aktivasyon düzeylerini düzenlemeye, ağrıyı ve ödemi azaltılmaya yardımcı sert veya elastik kinezyolojik bantlama yapılabilir.
  6. Aktivite Modifikasyonu (Değişikliği) ve Duruş Stratejileri: Fizyoterapistiniz size TOS’u içeren yapılara daha az stres uygulamanız için pozisyonlar ve stratejiler öğretecektir.

Osteoartrit/Kireçlenme ve Fizyoterapi

Kemikleriniz kalça ve diz gibi eklemlerde bağlanırlar. Kıkırdak olarak bilinen lastiksi madde bu eklemlerde kemikleri kaplar ve hareket ettiğinizde sürtünmenin azaltılmasına yardımcı olur. Ayrıca, sinoviyal (eklem içi) sıvı olarak bilinen koruyucu bir yağsı madde hareketin kolaylaştırılmasına yardımcı olurken eklemler içerisinde ihtiva edilir. Bu koruyucu kaplamalar bozulduğunda, kemikler hareket sırasında birlikte sürtünmeye başlarlar. Bu, ağrıya ve kalan kıkırdak ve kemiklerde kendiliğinden daha fazla hasara yol açabilen bir sürece neden olabilir.
Fizyoterapistiniz etkili biçimde osteoartriti (kireçlenmeyi) tedavi edebilir. Osteoartritin ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak, fizyoterapi cerrahiden kaçınmanızda size yardımcı olabilir. Osteoartritin belirtilerinin ve sürecinin her birey için farklı olmasına rağmen, bireyselleştirilmiş bir egzersiz programına başlama ve risk etkenlerine hitap etme belirtilerin rahatlatılmasına ve durumun ilerlemesinin yavaşlatılmasına yardımcı olur. Buradakiler, fizyoterapistiniz yardımcı olabileceği bir kaç yoldur:

  • Fizyoterapistiniz, belirtilerinizi ve hangi aktivitelerin sizin için zor olduğunu saptamak için ayrıntılı bir değerlendirme yapacaktır. O, bu aktivitelerinize hitap eden ve hareketinizi geliştiren bir egzersiz programı tasarlayacaktır.
  • Fizyoterapistiniz, etkilenmiş eklemin hareketini geliştirmek için manuel (el ile uygulanan) tedavi kullanabilir.
  • Fizyoterapistiniz, eklemleriniz üzerindeki gerilimi hafifletmek için çalışma alanınızı uyarlamaya yönelik önerilerde bulunabilir.
  • Fizyoterapistiniz, size hareketinizi ve genel sağlığınızı geliştirmeye yönelik bir aerobik egzersiz programı öğretebilir ve bu programa evde devam etmeniz için talimatlar önerebilir.
  • Aşırı kiloluysanız, fztniz size güvenli kilo kaybına yönelik bir egzersiz programı öğretebilir ve kilodan uzak durmanıza yardımcı olacak basit yaşam tarzı değişiklikleri tavsiye edebilir.

Tek başına fizyoterapinin yardımcı olamadığı şiddetli osteoartrit vakalarında, diz ve kalça protezi gibi bir cerrahi gerekli olabilir. Fizyoterapistiniz, cerrahi ihtimalini müzakere etmek için sizi bir ortopedik cerraha yönlendirecektir.

Periferal Nöropati ve Fizyoterapi

Periferal Nöropati (PN) , vücudunuzun sinirlerini etkileyen bir durumdur. Fizyoterapistler, PN tarafından limitlenebilen işlevlerin geliştirilmesi ve korunmasında bireyler için hayati bir rol oynar. Fizyoterapistiniz özel gereksinimlerinize ve hedeflerinize hitap eden bir tedavi planı geliştirmek üzere sizinle çalışacaktır.

PN’nin nedeni, türü ve belirtileri çok çeşitli olabileceği için bakım yaklaşımı da çeşitlenecektir. Fizyoterapistiniz aşağıdaki önerileri ve bakımı sağlayabilir:

Sinir Kaydırma Aktiviteleri: Fizyoterapistiniz size sinirlerinizi hareketlendiren ve kaydıran etkili egzersizler gösterebilir. Sinir kaydırma, siz eklemlerinizi bükerken ve düzeltirken sinirlerin daha kolay hareket etmesine imkan tanımaya odaklıdır. Bu terapi mononöropatilerinin (tekli sinir hastalıkları) takibinde yardımcı olabilir.

Orta Şiddetli Egzersiz: Fizyoterapistiniz kuvvetinizi ve fiziksel işlevinizi geliştirmeye yardımcı orta şiddetli egzersizler önerebilir.

Denge ve Koordinasyon Aktiviteleri: Fizyoterapistiniz PN tarafından bozulabilen dengenizi, koordinasyonunuzu ve her ikisini geliştirmeye yönelik stratejiler üzerinde çalışabilir. Denge ve koordinasyonu geliştirmek düşme riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir.

Eğitim: Fizyoterapistiniz PN’yi güvenli şekilde nasıl yöneteceğiniz konusunda sizi eğitebilir. Eğitiminiz bireysel gereksinimlerinize göre çeşitlenecektir ve güvenliğinizi geliştirmeye, ileri komplikasyonları önlemeye ve belirli görevleri yerine getirmenin alternatif yollarını bulmaya odaklanabilir.